Najprościej i intuicyjnie można byłoby uznać, że włoskość (wł. italianità) to wszystko to, co włoskie lub inspirowane tym, co w sposób spontaniczny uznawane jest za włoskie. W perspektywie różnych metodologii badawczych włoskość jest terminem, któremu nadaje się złożone znaczenie przez odniesienie do Włoch, Włochów i języka włoskiego. Włoskość wywołuje szerokie spektrum skojarzeń związanych z geografią (terytorium, klimat, ukształtowanie, pejzaż), dziedzictwem materialno-kulturowym (styl życia, kuchnia, rzemiosło, moda), a także najwyższymi przejawami ducha i geniuszu Włochów (sztuka, literatura, film, teatr, architektura, technika, nauka włoska). Od wieków tak pojmowana włoskość z jednej strony przyciągała do Włoch, z drugiej – emanowała na inne kraje, włączające jej aspekty do własnego dziedzictwa kulturowego.
Ważnym elementem tej emanacji jest w efekcie doświadczanie i wyrażanie włoskości, które przybiera różne formy i odbywa się poprzez użycie wielu kanałów komunikacyjnych sięgających intelektu oraz zmysłów określonego odbiorcy.
Zarówno pierwszy adresat, zazwyczaj motywowany zainteresowaniem Włochami i Italią, jak i drugi, spontanicznie poddany spływającym informacjom, znakom i bodźcom, wyrabiają sobie indywidualne pojęcie i tworzą własną definicję włoskości. Rozumiana może być zatem jako zbiór, ale także pojedyncze przejawy włoskiej topografii i natury, kultury, języka i mentalności, które odznaczają się na tle innych, również narodowościowo lub terytorialnie sprecyzowanych, jak choćby „polskość”, „niemieckość”, „hiszpańskość”, „europejskość”, „amerykańskość” itp.
Problematyka podejmowana podczas spotkania oscylować będzie zatem wokół pytania, czym jest i w czym się przejawia zjawisko, które wąsko lub szeroko nazywa się „włoskością”, a jednocześnie w jaki sposób jest ono prezentowane i doświadczane, jak również na czym polega i do jakich efektów prowadzi jego recepcja.
Do udziału w konferencji zapraszamy italianistów i nie tylko, wszystkich, których w ramach takich dyscyplin jak literaturoznawstwo, językoznawstwo, nauki o kulturze i religii, historia, historia sztuki i inne obszary humanistyczne, zajmuje i przyciąga zjawisko włoskości.
Wśród zagadnień, które będą podstawą bardziej szczegółowej dyskusji mogą się znaleźć następujące tematy:
– specyfika języka włoskiego na tle innych języków europejskich;
– literatura włoska oraz obca odnoszona do różnych wymiarów i obrazów włoskości;
– specyfika kultury włoskiej na tle innych kultur;
– włoskość w literaturze i wpływ kultury włoskiej na literaturę;
– włoskość w kinematografii, sztukach pięknych i sztukach performatywnych;
– charakterystyczne italiana w zbiorach muzealnych, w pejzażu architektonicznym, w życiu społecznym Polski i innych krajów;
– terminologia związana ściśle z włoskim obszarem językowo-kulturowym;
– italianizmy;
– problemy w przekładzie i adaptacji pojęciowej włoskich terminów kulturowych;
– nazwy własne jako wyróżniki włoskości;
– motyw i problematyka włoskości w dydaktyce języka włoskiego jako obcego;
– stereotypy dotyczące Włoch i Włochów;
– italianità jako problem społeczno-polityczny (dawniej i współcześnie);
– włoskie kontakty międzynarodowe;
– „włoskości” pojmowane przez pryzmat sztuki kulinarnej, mody i kanonów piękna, wzornictwa przemysłowego, designu, turystyki, Made in Italy itd.;
– wszystko, co z gruntu uznawane jest i postrzegane jako „włoskie”.
